Jak ustrzec się przed kradzieżą, napadem i włamaniem?

Zasady zachowania bezpieczeństwa dotyczą każdego w równym stopniu, jednak szczególną wagę powinni do nich przykładać seniorzy. Ze względu na swój wiek oraz sytuację życiową są oni łatwiejszym celem dla przestępców. Nie brak niestety przykładów z życia, niejednokrotnie tragicznych w skutkach. Podstawą bezpieczeństwa seniora jest przezorność i ostrożność, jednak jego poprawa spoczywa na całym społeczeństwie.

Bardzo ważne jest to, by zwracać uwagę na osoby starsze, nie tylko w rodzinie, ale też tych w najbliższym otoczeniu. Jeżeli jest się świadkiem sytuacji potencjalnie zagrażającą bezpieczeństwu seniora, warto zna to zareagować. Wzajemna życzliwość, dobre kontakty sąsiedzkie oraz dobre relacje w rodzinie zdecydowanie pomagają zwiększyć bezpieczeństwo słabszej grupy społecznej, jaką są seniorzy. Starsze osoby powinny przykładać szczególną wagę do zachowania zasad bezpieczeństwa w swoim najbliższym otoczeniu. Przestępcy wyszukują osób ufnych, łatwowiernych, nieostrożnych i samotnych, ponieważ są one najłatwiejszym celem. Takie cechy ma wielu seniorów, dlatego bardzo ważne jest by wiedzieć, jakie kroki należy podejmować, by zapewnić starszej osobie możliwie największe bezpieczeństwo.

Zabezpieczenie gotówki

Pierwszą ważną rzeczą jest to, by odpowiednio pilnować swoich pieniędzy. Jest takie powiedzenie, że okazja czyni złodzieja i nie jest ono wzięte znikąd. Ważne jest to, aby nie pokazywać osobom obcym gotówki, wartościowych przedmiotów oraz nie ujawniać miejsca ich przechowywania. Bardzo częstym błędem jest noszenie w portfelu dużej ilości gotówki, która jest doskonale widoczna, kiedy wyciąga się portfel by zapłacić za zakupy. Szczególnie dotyczy to pań, które później chowają portfel do torebki, a ją przecież bardzo łatwo wyrwać. Złodzieje wyrywają torebki najczęściej właśnie starszym kobietom, które nie mają już tyle siły, nie będą ich gonić, a zdezorientowane mogą nie zareagować natychmiast, wzywając pomocy.

Wybierając się na zakupy najlepiej przygotować sobie mały portfelik i umieścić w nim tylko taką sumę, jaka jest potrzebna na te konkretne zakupy. W przypadku planowanych dużych zakupów za znaczną sumę pieniędzy, dobrym pomysłem jest wybrać się na nie w towarzystwie kogoś bliskiego. Jeżeli sytuacja wymaga wzięcia ze sobą większej ilości gotówki, warto ją podzielić – np. część w portfelu a część w wewnętrznej kieszeni płaszcza. Nawet jeżeli dojdzie do kradzieży, nie przepadnie cała suma.

Bezpieczne korzystanie z bankomatu

Bardzo ważne jest zachowanie bezpieczeństwa w przypadku podejmowania gotówki z banku lub z bankomatu. Wypłacając pieniądze, należy się upewnić, że nikt nie stoi za plecami i się nie przygląda, albo nie kręci się przy bankomacie i nie obserwuje korzystających z niego osób. Większych wypłat nie powinno się dokonywać po zmroku. Wielkim występkiem przeciw bezpieczeństwu jest zapisywanie numeru PIN do karty na karteczce trzymanej w portfelu razem z kartą. Każdy, kto tak postępuje, powinien się zastanowić, po co w takim razie w ogóle jest ten numer.

Numer PIN to tylko cztery cyfry i obowiązkowo trzeba się ich nauczyć na pamięć. Nie należy także ustalać zbyt prostej i oczywistej kombinacji cyfr, ponieważ zwiększa to ryzyko, że jeśli karta zostanie skradziona, złodziej po prostu odgadnie numer PIN. Nie powinno się również nikomu podawać swojego numeru PIN. Jeżeli przechowuje się gotówkę w domu, także nie powinno się o tym nikogo informować, a już na pewno osób przypadkowych czy słabo znanych. W żadnym wypadku nie powinno się ujawniać konkretnego miejsca, w którym pieniądze są schowane. Wiadomo, że nikogo obcego nie powinno się wpuszczać do domu. Jeśli jednak mimo wszystko dojdzie do takiej sytuacji, nie wolno ujawnić, że w mieszkaniu jest gotówka.

Ostrożność w nowych znajomościach

Z dużą dozą ostrożności należy podchodzić do nowych znajomości; szczególnie, jeśli seniora celowo ktoś zaczepia pod jakimś wydumanym pretekstem. W tej sytuacji najlepiej w ogóle nie dać się wciągnąć w dyskusję i szybko ją uciąć. Nieco inaczej sytuacja wygląda, jeśli chodzi o znajomości, które zawiązują się z czasem, tzn. zaczyna się spotykać daną osobę coraz częściej, np. podczas spacerów z psem w osiedlowym parku. Zacieśniająca się znajomość, która może wydawać się przypadkowa, w rzeczywistości wcale nie musi mieć takiego charakteru. Dana osoba może dążyć do nawiązania kontaktu z seniorem w celu wyłudzenia od niego informacji o jego sytuacji życiowej i majątku. Oczywiście nie należy z góry zakładać, że każda nowo poznana osoba ma złe intencje! Trzeba jedynie ostrożnie obdarzać zaufaniem nowych znajomych, a wrażliwych informacji najlepiej nie ujawniać nikomu.

Zdarza się, że złodzieje celowo starają się pozyskać zaufanie starszej osoby, odwiedzają ją w domu, czasem nawet pomagają w codziennych zakupach, starają się nawiązać bardzo przyjazne relacje. Jeżeli celem nawiązania takiej relacji jest wyłącznie zdobycie informacji o majątku seniora, miejscu przechowywania gotówki czy cennych przedmiotach w jego domu, oszust dość szybko da sobie spokój, jeśli spostrzeże, że nie uda mu się wyciągnąć od seniora tych informacji. Zachowanie dla siebie informacji o swoim majątku pozwoli zweryfikować to, czy budowana relacja z nowo poznaną osobą jest szczera i uczciwa.

Bezpieczeństwo w przestrzeni publicznej

Seniorzy powinni zwracać uwagę, o czym rozmawiają w miejscach publicznych, gdzie każdy może to usłyszeć. Niewątpliwie każdy choć raz był świadkiem głośnej rozmowy w autobusie, w sklepie czy gdziekolwiek indziej, której nie sposób było nie słyszeć. W takich towarzyskich rozmowach nierzadko padają wrażliwe dane, czasami informacje tak szczegółowe, że pozwalają na identyfikację osoby, której rozmowa dotyczy. Bardzo często seniorzy omawiają swoje sprawy zdrowotne i rodzinne, a takimi informacjami może potem posłużyć się osoba, która je usłyszała.

Rozmowy starszych osób często są głośne, ponieważ z wiekiem pogarsza się słuch. Warto o tym nie zapominać i wziąć pod uwagę, że to, co się mówi, słyszy nie tylko rozmówca, ale i osoby postronne. Na takie prywatne pogaduszki lepiej zaprosić znajomą na kawę, a z sąsiadem z działki lepiej podyskutować na ogródku, niż podczas przypadkowego spotkania w sklepie. Jeżeli seniorzy chcą zamienić parę słów, lepiej poruszać tematy neutralne. Wtedy nawet jeśli rozmowę słyszy ktoś jeszcze, nie padną w niej żadne istotne informacje, które zdradzą szczegóły dotyczące sytuacji osobistej seniora.

Zabezpieczenie domu/mieszkania

Kolejnym istotnym zagadnieniem jest zachowanie bezpieczeństwa w domu. Bardzo często powtarzanym błędem jest nie zamykanie drzwi na klucz w czasie, kiedy jest się w środku. Obecność seniora w domu, zwłaszcza samotnego, nie jest gwarancją odstraszenia potencjalnego włamywacza. Wciąż duży problem stanowi zamykanie drzwi balkonowych, mimo że tak wiele się o tym mówi od lat. Zostawianie otwartych drzwi i okien na balkon na parterze, pierwszym piętrze czy w domku nawet na czas krótkiej nieobecności to jest dosłownie zaproszenie dla złodzieja. Przed wyjściem z domu koniecznie trzeba sprawdzić zamknięcie drzwi i okien, podobnie jak drzwi wejściowych do domu.

Kolejną sprawą są klucze. Wielu seniorom zdarza się zostawić klucze w drzwiach od zewnętrznej strony, w skrzynce na listy czy w bramie wejściowej. Najlepiej jest wyrobić sobie nawyk wyciągania kluczy z zamka od razu po jego otwarciu, a nie dopiero po wniesieniu zakupów do mieszkania czy wyciągnięciu korespondencji ze skrzynki. Jeśli chodzi o dłuższą nieobecność w domu, żadne zabezpieczenia antywłamaniowe nie zastąpią przyjaznych relacji sąsiedzkich. Przed dłuższym wyjazdem czy pobytem w szpitalu najlepiej przekazać klucze zaufanemu sąsiadowi, poprosić go o zapalenie światła na jakiś czas każdego dnia oraz zwrócenie uwagi na to, czy przy mieszkaniu nie kręci się obca osoba.

Jak nie zostać okradzionym

Seniorzy często narażają się także na kradzież w miejscach publicznych. Bardzo często widzi się panie, które spokojnie robią zakupy, podczas gdy ich torebka spoczywa w koszu zakupowym. W środkach komunikacji publicznej torebkę należy trzymać przed sobą na kolanach, a nie na siedzeniu obok. Szczególną uwagę seniorzy powinni zachować na cmentarzach, szczególnie w okresie przed Dniem Wszystkich Świętych. Nie należą do rzadkości przypadki pozostawiania rzeczy osobistych na ławeczkach w czasie porządkowania grobów. Chwila nieuwagi wystarczy, by te rzeczy stracić.

Nie powinno się także wyciągać portfela na ulicy, ponieważ ktoś może go wyrwać i uciec. Drobne pieniądze np. na bilet można sobie przecież przygotować wcześniej i włożyć do kieszeni. We wszystkich miejscach publicznych obowiązuje zasada, że torbę trzyma się przed sobą, zapiętą, nie zostawia się jej nigdzie nawet na chwilę. Najgorszą praktyką jest „zajmowanie” sobie miejsca siedzącego, podczas gdy samemu się na chwilę oddala. Takie postępowanie jest niezrozumiałe, przecież torba nie stanie się nietykalna dla złodzieja tylko z tego względu, że leży na siedzeniu. Wystarczy przestrzegać zasad bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo osobiste

Starsze osoby powinny również unikać samotnych pieszych spacerów po zmroku, w odludnych miejscach oraz w „nieciekawej” okolicy. Jeżeli już koniecznie trzeba gdzieś iść, warto poprosić kogoś znajomego czy osobę z rodziny o towarzystwo. Jeśli nie jest to możliwe, powinno się wybrać trasę wiodącą ruchliwymi, znajomymi ulicami, gdzie w razie niebezpieczeństwa będzie można liczyć na pomoc. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa gwarantuje znaczne zminimalizowanie ryzyka stania się ofiarą napadu. Warto pamiętać również o tym, żeby w mieszkaniu w widocznym miejscu mieć zapisany numery alarmowe, a także telefony kontaktowe do najbliższych osób, z którymi można się skontaktować w razie wystąpienia jakiejś niepokojącej sytuacji. Bezpieczeństwo seniora znacznie poprawiają także dobre kontakty z osobami w jego najbliższym otoczeniu. Zwiększa to prawdopodobieństwo czyjejś reakcji w razie zagrożenia. Warto też, aby senior brał udział w wykładach i kampaniach informacyjnych dotyczących bezpieczeństwa, które są organizowane przez różne instytucje oraz organizacje zajmujące się pomocą osobom starszym.